آنچه در مباهله گذشت
۲۴ ذی الحجه یعنی روز مباهله یکی از آن روز‌هایی است که عظمت اهل بیت (ع) را به خوبی نشان می‌دهد.
مباهله برگ زرینی از تاریخ اسلام و تاریخ زندگی پیامبر گرامی و ائمه معصومین است که میان پیامبر بزرگ اسلام و مسیحیان ساکن نجران اتفاق افتاده است
مباهله:
مُباهَلَه، درخواست لعن و نفرین الهی برای اثبات حقانیت است و بین دو طرفی رخ می‌دهد که هر کدام ادعای حقانیت دارند.
آیه مباهله آیه ۶۱ سوره آل عمران است که اشاره به واقعه مباهله دارد:
فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ ﴿۶۱﴾
بنابراین، پس از فرارسیدن علم [وحی]به تو، هر کس درباره او [حضرت عیسی (ع)]، با تو به چالش برخیزد، به او بگو: بیایید تا فرزندانمان و فرزندانتان، و زنانمان و زنانتان، و جان‌هایمان و جان‌هایتان را فراخوانیم، آنگاه (به درگاه خداوند) زاری [تضرّع]کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم.
معنای لغوی مباهله
«مباهله» یعنی یکدیگر را لعن و نفرین کردن. «بَهَلَهُ اللهُ» یعنی خدا او را لعنت نماید و از رحمت خویش دور کند.
بیست و چهارم ذی الحجه روز مُباهله نامگذاری شد تا رمزی بر حقیقت ولایت «علی (ع)» و فرزندان به حقش است، درحقیقت مباهله باعث شد تا «پیامبراکرم (ص)» عملا «اهل بیت (ع)» را به همه جامعه اسلامی معرفی کند.
مباهله نقطه عطفی در تاریخ اسلام شد تا حقانیت نبوت «پیغمبراکرم (ص)» و «اهل بیت (ع)» برای چندمین بار مطرح شود، در این روز دعا وشکرگزاری بسیار مورد تاکید قرار گرفته است.
نامه پیامبر و دعوت به اسلام
پیامبراکرم (ص) طی نامه‌ای اهالی مسیحی نجران را به آئین اسلام دعوت کرد، اما مردم نجران حاضر به پذیرفتن اسلام نبودند، به همین دلیل گروهی از مسیحیان نجران همراه با چند تن از علما و اسقف‌هایشان برای گفتگو به خدمت «پیامبراکرم (ص)» رسیدند، آن‌ها طی صحبت‌های خود «حضرت عیسی (ع)» را پسر خدا معرفی نمودند و دلیل آن‌ها همان تولد عیسی بدون پدر بود، در همان جا خداوند به «پیامبر (ص)» اعلام کرد به نجرانیان بگو که داستان حضرت «عیسی (ع)» پیش خداوند مانند داستان آدم است که ایشان را از خاک آفرید، یعنی درصورتی که عیسی پدر نداشت آدم هم پدر و مادر نداشت و درصورتی که بنا باشد که حضرت «عیسی (ع)» را بخاطر آن خصوصیت پسر خدا بدانند، باید در مورد آدم هم چنین اعتقادی داشته باشید.
بزرگان مسیحی سرزمین نجران دعوت به اسلام را نپذیرفتند و «پیامبراکرم (ص)» به فرمان خداوند، آن‌ها را به «مباهله» دعوت کرد، هنگامی که نجرانیان متوجه شدند که «خاتم النبیا (ص)» همچنان ثابت قدم بر عقیده خود باقی مانده به مشورت پرداختند، اسقف بزرگ آنان تاکید کرد اگر فردا «پیامبراکرم (ص)» همراه با نزدیکان خود یعنی خانواده اصلی‌اش برای مباهله آمد هرگز به این کار اقدام نکنید، زیرا نابودی خود را رقم زده‌اید، آنان می‌دانستند که بیان «پیامبراکرم (ص)» حقیقتی مستدل و منطقی است.
پیامبراکرم (ص) در روز چهارم ذی‌الحجه عبا بر دوش گرفتند و «امیرالمومنین (ع)» حضرت «فاطمه زهرا (س)» و «حسنین (ع)» را زیر عبا وارد کردند. این تصمیمی بزرگ از سوی پیامبر اکرم (ص) بود.
هنگامی که «پیامبراکرم (ص)» عبای خود را بر سر «اهل بیت (ع)» کشید در خانه «ام سلمه» بود، در اینجا آیه تطهیر نازل شده «ام‌سلمه» خطاب به «پیامبراکرم (ص)» گفت: آیا من نیز جزو «اهل بیت (ع)» محسوب می‌شوم، ایشان در پاسخ فرمودند خیر تنها کسانی که زیرعبا بودند به عنوان «اهل بیت (ع)» من شناخته می‌شوند لذا آنان را خمسه طیبه می‌نامند، نکته قابل توجه دیگر اینکه به مناسبت مباهله روز بیست و پنجم را با عنوان روز خانواده نامگذاری کردند.
خداوند نیز در قرآن کریم و در آیه ۶۱ سوره عمران فرموده است «فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ، پس هر کس با تو درباره عیسی در مقام مجادله برآید بعد از آنکه به احوال او آگاهی یافتی، بگو: بیایید ما و شما فرزندان و زنان و کسانی را که به منزله خودمان هستند بخوانیم، سپس به مباهله برخیزیم (در حق یکدیگر نفرین کنیم) تا دروغگویان (و کافران) را به لعن و عذاب خدا گرفتار سازیم.»
روز مباهله دو درس بزرگ برای جامعه اسلامی در بر دارد، ابتدا یگانگی خداوند متعال را مورد تاکید قرار می‌دهد، سپس «اهل بیت (ع)» حقیقی که مورد نظر «پیامبراکرم (ص)» و خداوند هستند را به همه مسلمانان معرفی می‌کند.
«اهل بیت (ع)» «پیامبراکرم (ص)» افرادی ارزشمند در پیشگاه خداوند ارزشمند هستند؛ آنان راهنمایان جامعه بشری هستند، «پیامبراکرم (ص)» در اینجا حجت را بر همه تمام می‌کند و برترین و نزدیکترین افراد به خود را برای مباهله به میدان می‌آورد تا لعنت خداوند بر دروغگویان قرار گیرد و بدین طریق، ریشه دشمنان کنده شود.
هنگامی که مسیحیان نجران «پیامبراکرم (ص)» به همراه «اهل بیت (ع)» را دیدند از کرده خود پشیمان شدند و اظهار ندامت کردند.
اعمال و نماز روز مباهله
در روزمباهله روزه مورد سفارش فراوان قرار گرفته است، همچنین غسل نیز فضیلت بسیار دارد، خواندن نماز هم سفارش شده است، بدین ترتیب که مومن دو رکعت نماز بگذارد و در هر رکعت بعد از حمد، سوره توحید، آیه الکرسی و سوره قدر، هر کدام را ده بار بخواند. همچنین خواندن دعاى مباهله در مفاتیح الجنان توصیه شده است. بعد قرائت دعای مذکور، قرائت دو رکعت نماز و ۷۰ دفعه استغفار و اوّل آن اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمینَ، صدقه دادن به جهت تأسی به حضرت «امیرالمؤمنین (ع)»، زیارت کردن «امام علی (ع)» و خواندن زیارت جامعه از اعمال روز مباهله ذکر شده اند.