ظهور امام زمان و قیامت و ادامه زندگی پس از امام

پرسش: آیا هم‌زمان با ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) قیامت بر پا می‌شود یا اینکه بعد از ایشان هم زندگی ادامه دارد؟ وضعیت زمین در آن زمان چگونه است و امام زمان (علیه‌السّلام) چگونه به جنگ مشرکین می‌روند؟

پاسخ: ظهور امام عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) و قیامت دو اتفاق جداگانه‌اند که با هم فاصله دارند و هم‌زمان نیستند.
ائمه رجعت می‌کنند و حکومت جهانی حضرت ولی عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را ادامه می‌دهند تا موقعی که اراده الهی بر قیامت تعلق گیرد. لذا بر طبق روایات شیعه، بعد از امام زمان (علیه‌السّلام) هم زندگی ادامه دارد و چنین نیست که با شهادت امام، قیامت بر پا شود.
وقتی مهدی موعود (علیه‌السّلام) ظاهر شد و در جنگ پیروز گشت و بر شرق و غرب جهان تسلط یافت، تمام زمین به وسیله یک حکومت جهانی اسلامی اداره می‌شود. برنامه قیام حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) همانند برنامه قیام همه پیامبران الهی خواهد بود؛ یعنی براساس اسباب و وسایل عادی و طبیعی برنامه‌های خود را اجرا می‌کند و جز در موارد استثنایی از راه اعجاز وارد نمی‌شود.

قیامت و ظهور

قیامت غیر از ظهور است.

کلام امام خامنه‌ای

به قول رهبر معظم انقلاب که فرمودند: «بعضی خیال می‌کنند حضرت که آمدند، آخر دنیاست! نه، تازه شروع دنیا و شروع تاریخ بشریت است، حرکت تاریخی انسان آن وقت است، آن ‌وقت است که استعدادهای انسان ظهور خواهد کرد. هنوز این دانشی که بشر تا امروز پیدا کرده، در مقابل استعدادهایی که خدا در وجود بشر گذاشته صفر است. اگر حضرت آمدند و دنیا پر از عدل و داد شد، ولی آن هنگام، آخر عمر باشد و منتظر صور اسرافیل باشیم، اینکه کار نشد. بشر، چند هزار سال با این زحمت کار کند، بعد حضرت بیایند و دنیا را پر از عدل و داد کنند و بعد هم دنیا تمام شود. وقت ظهور حضرت، دنیا تازه شروع می‌شود. با آمدن حضرت، اول زندگی بشر، اول تاریخ و اول رشد و تعالی بشری به صورت کلان است.

بنابراین ظهور امام عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) و قیامت دو اتفاق جداگانه‌اند که با هم فاصله دارند و هم‌زمان نیستند.

جهان پس از وجود امام عصر

اینکه جهان بعد از وجود ولی عصر (علیه‌السّلام) چه‌گونه خواهد بود؟ آیا باز هم زندگی ادامه دارد؟
این مسئله مرتبط با رجعت است و رجعت یکی از اعتقادات تشیع است و بدین مفهوم است که امامان خاندان وحی و رسالت (علیهم‌السّلام) و عده‌ای از کسانی که صالح و نیکوکار بوده و از دنیا رفته‌اند و جمعی از کسانی که جنایت‌پیشه و ستم‌کار بوده و چشم از جهان فرو بسته‌اند، پس از حضرت (علیه‌السّلام) به خواست خدا به این جهان باز می‌گردند و نخستین رجعت‌کننده امام حسین (علیه‌السّلام) است و پس از آن وجود گران‌مایه، همه امامان اهل بیت (علیهم‌السّلام) یکی پس از دیگری.

بنابراین ائمه رجعت می‌کنند و حکومت جهانی حضرت ولی عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را ادامه می‌دهند تا موقعی که اراده الهی بر قیامت تعلق گیرد. لذا بر طبق روایات شیعه، بعد از امام زمان (علیه‌السّلام) هم زندگی ادامه دارد و چنین نیست که با شهادت امام، قیامت بر پا شود.

چگونگی زمین در آن زمان

اما اینکه زمین در آن زمان چگونه خواهد بود؟
پس از قیام جهانی امام عصر (علیه‌السّلام)، در روزگار حاکمیت آن عدالت‌گستر راستین، فقر و نیاز از جامعه بشری رخت بر می‌بندد و آفت و محرومیت از بین می‌رود. عقده‌های روانی مردم حل و زدوده می‌شود و حزن و‌اندوه به سرور و شادمانی تبدیل می‌شود و دیگر نه ظالمی وجود دارد و نه مظلوم و ستمدیده‌ای، آرمان‌ها و آرزوهای مسلمانان آگاه و تقواپیشه تحقق می‌یابد و کره زمین مهد صلح و آزادی می‌شود.

به تعبیر دیگر، وقتی مهدی موعود (علیه‌السّلام) ظاهر شد و در جنگ پیروز گشت و بر شرق و غرب جهان تسلط یافت، تمام زمین به وسیله یک حکومت جهانی اسلامی اداره می‌شود. برای تمام بلاد و استان‌ها، استانداران لایقی را با برنامه کار و دستورات لازم گسیل می‌دارد. به واسطه کوشش و جدیت آنان تمام زمین آباد و معمور می‌شود. عدل و دادش تمام زمین را فرا می‌گیرد. مردم با هم مهربان شده، با صدق و صفا زندگی می‌کنند. امنیت عمومی همه جا را فرا می‌گیرد و کسی درصدد آزار دیگری نیست. وضع اقتصادی مردم بسیار خوب می‌شود؛ به طوری که مستحق زکات پیدا نمی‌شود. باران‌های نافع پی‌در‌پی می‌بارند. تمام زمین سبز و خرم می‌گشود. برکات و محصولات زمین زیاد می‌شوند.

درهای دانش به روی مردم گشوده می‌شوند و در حکومت حضرت با اجرای برنامه‌های آسمانی آن‌چنان انسان‌ها از نظر شخصیت پرورش می‌یابند که گویی آنان غیر از انسان‌هایی هستند که در گذشته زندگی می‌کرده‌اند.

قیام امام زمان

اما اینکه امام زمان چگونه به جنگ مشرکان می‌رود؟
امام زمان (علیه‌السّلام) مانند پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای هدایت و راهنمایی مردم، نخست اعلان دعوت عمومی می‌کند و در آغاز ظهورش، مردم را از پیام انقلاب خودآگاهی داده و اتمام حجت می‌کند. در این میان عده‌ای دعوتش را می‌پذیرند و راه سعادت پیش می‌گیرند و عده‌ای به مخالفت برمی‌خیزند که امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) در برابر این‌ها قیام مسلحانه می‌کند.

 حدیثی از امام جواد

چنانچه امام جواد (علیه‌السّلام) فرموده است: وقتی ۳۱۳ نفر یاران خاص حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به خدمتش در مکه رسیدند، حضرت، دعوتش را به جهانیان آشکار می‌سازد و وقتی که این تعداد به ده هزار نفر رسید، به اذن خدا قیام مسلحانه کرده و خروج می‌کند.

برنامه قیام حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) همانند برنامه قیام همه پیامبران الهی خواهد بود؛ یعنی براساس اسباب و وسایل عادی و طبیعی برنامه‌های خود را اجرا می‌کند و جز در موارد استثنایی از راه اعجاز وارد نمی‌شود.

 مراد از قیام با شمشیر
و اما اینکه در بعضی از روایات از سلاح به شمشیر معنا شده است، باید گفت که ظاهراً مقصود از خروج با شمشیر، مأموریت به جهاد، و توسل به اسلحه برای اعلای کلمه حق است و این‌که با هیچ‌یک از کفار به مصالحه نمی‌نشیند؛ زیرا «شمشیر» همیشه کنایه از قدرت و نیروی نظامی بوده و هست، همان‌گونه که «قلم» کنایه از علم و فرهنگ است و نیز از قدیم معروف بوده که کشور با دو چیز اداره می‌شود: قلم و شمشیر.

پس منظور قیام با شمشیر، همان اتکای به قدرت است، تا مردم نپندارند که این مصلح بزرگ، فقط به شکل یک معلم یا یک واعظ، عمل می‌کند، بلکه او یک رهبر مقتدر الهی است که امان را از ستمگران و منافقان می‌گیرد. بنابراین اجرای طرح حکومت حق و عدالت در سطح جهانی نیز باید با استفاده از وسایل مادی و معنوی لازم (به جز در موارد استثنایی) تحقق پذیرد.به تعبیری دیگر، حضرت و یارانش با هر اسلحه‌ای که لازم باشد، در مقابل کفار و ستمگران می‌ایستند و از هر گونه اسلحه‌ای که در آن زمان متداول بوده و مورد نیاز باشد، استفاده می‌کنند. به امید آن روزی که قدرت اسلام، همه جا را فرا گیرد و روزی که چشم همه به دیدار دل‌آرای آن محبوب، روشن شود.

معرفی مناب

۱. انقلابی بزرگ، استاد مکارم.
۲. آخرین امید، داود الهامی.
۳. امامت و مهدویت آیت‌الله صافی گلپایگانی.

پانویس

۱. انتظار، سال سوم، شماره هشتم و نهم، تابستان و پاییز ۱۳۸۲، فصل‌نامه علمی تخصصی ویژه امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، صفحات ۹ و ۱۰.
۲. قزوینی، سیدمحمدکاظم، امام مهدی، از ولادت تا ظهور، ص۷۹۲، ترجمه و تحقیق علی کرمی، و سیدمحمد حسینی، مؤسسه چاپ الهادی، چ۳، پاییز ۱۳۷۸.
۳. قزوینی، سیدمحمدکاظم، امام مهدی، از ولادت تا ظهور، ص۷۹۵، محمد صدر، بیروت، الوفاء.
۴. امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص۳۱۹، شفق، چ۱۹، چ قدس، ۱۳۷۹ش.
۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۸۳، بیروت، موسسه‌الوفاء، ۱۴۰۳ق.    
۶. رجالی تهرانی، علی‌رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (علیه‌السلام)، ص۲۱۸، انتشارات نبوغ، چ۳.

 

منبع

سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ظهور امام زمان و قیامت و ادامه زندگی پس از امام»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۷/۱۴.